همه چیز درباره چای

ما در این مقاله سعی کرده‌ایم به تمامی سوالات شما درباره چای پاسخ بدهیم. به دلیل طولانی بودن مقاله، برای اینکه راحت‌تر به هر قسمت دسترسی داشته باشید، می‌توانید در لیست زیر روی سوال مورد نظر خود کلیک کنید تا به بخش مورد نظرتان هدایت شوید.

تاریخچه چای

قدمت کشت گیاه چای به نام Camellia Sinensis، به ۵۰۰۰ سال پیش و کشور چین باز می‌گردد. بعد از کشت چای در این کشور و آشنایی سایر کشورها با فواید این نوشیدنی، کشت آن به مرور در آسیا افزایش پیدا کرد و سپس در تمامی جهان پخش شد.

در گذشته چای هم به عنوان یک دارو و نوشیدنی شفابخش و هم‌ به عنوان یک نوشیدنی ممتاز در مناسبت‌های سلطنتی و مذهبی استفاده می‌شده که این نشان از اهمیت چای در میان مردم آن زمان دارد.

فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف

علاوه بر تفاوت انواع چای در کشورهای مختلف، ممکن است شیوه دم کردن چای، مراسم‌های چای‌خوری و نحوه سرو چای در هر کشور متفاوت باشد که این تفاوت‌ها به تاریخ و فرهنگ هر کشور باز می‌گردد.

معمولا در برخی کشورها یک نوع چای از بقیه پرطرفدارتر است. مثلا در کشور ایران چای سیاه یا در کشور چین چای سبز بیش‌ترین تقاضا را دارد. برای آشنایی با “فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف” روی لینک زیر کلیک کنید.

انواع چای

چای در کنار قهوه از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان محسوب می‌شود که در انواع مختلفی در بازار موجود است. ۴ نمونه از پرطرفدارترین چای‌ها در جهان چای سیاه، چای سبز، چای اولانگ و چای سفید بوده که هر یک دارای خواص و عطر و طعم بی‌نظیری می‌باشند. این چهار چای همگی از یک گیاه و بوته چای به نام Camellia Sinensis به دست می‌آیند و تفاوت آن‌ها به فرآیند و روش تولید هر یک باز می‌گردد.

در کنار این ۴ چای، چای‌های دیگری مانند چای ترش، گل گاوزبان، بابونه و … نیز وجود دارند که هر یک از گیاه خاصی به دست آمده، دارای خواص متفاوتی بوده و طرفداران خاص خود را دارند.

چای سیاه چگونه تولید می‌شود؟

فرآیند تولید چای سیاه در دنیا به دو روش ارتدکس یا رسمی و  C.T.C یا غیررسمی انجام می‌شود. چای ارتدکس و C.T.C به غیر از فرآیند، در ظاهر و مشخصات نیز با هم تفاوت دارند. چای سیاه تولید شده به روش ارتدکس، دارای برگ‌هایی کشیده و در هم پیچیده بوده و چای سیاه تولید شده به روش C.T.C دارای برگ‌هایی گرد و کروی می‌باشد.

چای ایرانی به صورت رسمی و ارتدکس تولید می‌شود. در فرآوری چای به این روش، برگ سبز چای ۵ مرحله مختلف را طی می‌کند تا به چای سیاه تبدیل شود. این ۵ مرحله شامل مرحله پلاس، مالش، تخمیر، خشک کردن و سورتینگ می‌باشد. جزئیات این مراحل را می‌توانید در مقاله “مراحل تولید چای سیاه” بخوانید.

خواص و فواید چای سیاه

چای سیاه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌ها در جهان است که حاصل اکسیداسیون کامل برگ گیاه Camellia Sinensis می‌باشد. این چای نسبت به سایر چای‌ها کافئین بیش‌تری دارد اما کافئین آن از قهوه کم‌تر است.

چای سیاه مزایای فراوانی برای سلامتی دارد. به برخی از این خواص در زیر اشاره شده است:

• چای سیاه حاوی آنتی اکسیدان‌های فراوان مانند پلی فنول‌ها می‌باشد و بنابراین می‌تواند با حذف رادیکال‌های آزاد، سلامت عمومی و سطح ایمنی بدن را بالا برده و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان جلوگیری کند.
• چای سیاه به دلیل داشتن تئوفلاوین‌ها، میزان کلسترول خون را کاهش می‌دهد و از این طریق به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند. هم‌چنین این چای به دلیل داشتن گروه دیگری از آنتی اکسیدان‌ها به نام فلاونوئیدها، سبب کاهش بسیاری از عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی، از جمله فشارخون بالا، کلسترول بالا، افزایش سطح تری گلیسیرید و چاقی می‌شود.

ما در مقاله “خواص چای سیاه” به طور کامل‌تر این فواید را توضیح داده‌ایم.

چای ایرانی بهتر است یا خارجی؟

اگر شما هم از دسته افرادی هستید که با تفاوت چای ایرانی و خارجی آشنایی ندارید و در زمان خرید چای دچار تردید می‌شوید که کدام یک بهتر و سالم‌تر است، توصیه می‌کنیم که حتما مقاله “چای ایرانی بهتر است یا خارجی؟” ما را مطالعه نمایید. به طور خلاصه برخی از تفاوت‌های چای ایرانی و خارجی در زیر لیست شده است:

• در اکثر کشورهای تولیدکننده چای، برای مقابله با آفات کشاورزی از انواع سموم شیمیایی استفاده می‌شود اما در ایران، به علت آب و هوای مناطق شمالی مانند گیلان و مازندران که چای در آن کشت می‌شود، آفت زیادی به زمین‌های چای نمی‌زند و به همین دلیل برای تولید این چای، از هیچ سمی استفاده نمی‌شود. به همین دلیل چای ایرانی از چای خارجی سالم‌تر است.
• در بسیاری از کشورهای خارجی برای افزایش رنگ، عطر و طعم چای از انواع افزودنی‌های شیمیایی استفاده می‌شود. استفاده از این مدل چای در طولانی مدت می‌تواند برای معده مضر باشد. اما چای‌های ایرانی معمولا فاقد این افزودنی‌ها می‌باشند، کاملا سالم و طبیعی هستند و برای معده نیز مفیدند.
• شما می‌توانید با مصرف چای ایرانی در حمایت از تولید داخلی و افراد زیادی که در زمینه تولید چای فعالیت می‌کنند، سهیم باشید و به آن‌ها برای تولید چای بهتر و بیش‌تر انگیزه دهید.

چند مدل چای ایرانی داریم؟

اگر برای خرید چای ایرانی به بازار بروید، ممکن است با اسامی و انواع مختلف چای مانند چای سرگل یا چای شکسته روبه‌رو شوید. شاید در نگاه اول تفاوت چندانی میان این چای‌ها حس نکنید اما باید بدانید که انواع چای‌ها از نظر کیفیت، قیمت، عطر و طعم و زمان دم کشیدن با هم تفاوت دارند. ما در زیر به طور خلاصه انواع چای ایرانی را به همراه خصوصیات هریک، به شما معرفی می‌کنیم:

• چای سرگل: چای سرگل بسیار مرغوب و باکیفیت است و از غنچه و برگ‌های بالایی بوته چای به دست می‌آید، نسبت به سایر چای‌ها، دارای برگ‌هایی با اندازه کوچک‌تر و پیچیدگی بیش‌تری است، عطری عالی و طعمی تلخ و گس دارد و نسبت به باقی چای‌های ایرانی، رنگ آن پرررنگ‌تر و خوش‌رنگ‌تر می‌باشد.

• چای ممتاز: چای ممتاز بعد از چای سرگل، در رده دوم از بهترین چای‌های ایرانی قرار دارد. برگ‌های این چای در مقایسه با چای سرگل کمی بزرگ‌تر، طعم آن ملایم‌تر و تلخی آن کم‌تر است. قیمت این چای، از چای سرگل پایین‌تر ولی از چای قلم بالاتر می‌باشد.

• چای قلم: چای قلم از برگ‌های پایین‌تر چای به دست می‌آید. اندازه آن نسبت به دو چای قبلی، درشت‌تر و طعم آن ملایم‌تر است، رنگ و قیمت آن نیز نسبت به چای سرگل و ممتاز، کم‌تر است.

• چای شکسته: طی فرآیند تولید چای، برگ‌های چای به چند تکه تقسیم می‌شوند. چای شکسته از برگ‌های خرد تشکیل شده و نسبت به چای سرگل و ممتاز، سبک‌تر است. برگ‌های این چای پیچیدگی کم‌تری دارند و صاف‌ترند. چای شکسته نسبت به چای‌های قبلی زوددم‌تر و ارزان‌تر است.

• چای باروتی: این چای بسیار شبیه به چای شکسته است ولی دارای برگ‌های ریزتر و خردتر می‌باشد. از این چای به علت زوددم بودن و زود رنگ پس دادن، در برخی دمنوش‌ها و تی‌بگ‌ها استفاده می‌شود.

• چای بهاره، چای تابستانه، چای پاییزه: علاوه بر موارد بالا اسامی دیگری برای دسته بندی چای های ایرانی استفاده می شود. که این نام با توجه به این که چای در چه فصلی از سال برداشت شود، مشخص می‌شود. در بین این سه چای، چای بهاره عطر و طعم بهتری نسبت به دو چای دیگر دارد اما چای تابستانه و پاییزه نیز کیفیت مناسبی دارند و هر فرد بسته به ذائقه خود ممکن است هر یک از این سه را ترجیح دهد.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد انواع چای‌ها، به مقاله “بهترین چای ایرانی” سایت درکام مراجعه نمایید.

بهترین چای ایرانی چیست؟

اکنون که انواع چای‌های ایرانی را شناخته‌اید، ممکن است برایتان این سوال پیش بیاید که کدام چای از بقیه بهتر است. چای سرگل به دلیل اینکه از غنچه و برگ‌های لطیف چای به دست می‌آید، بهترین و گران‌ترین چای ایرانی محسوب می‌شود و بعد از آن چای ممتاز قرار می‌گیرد.

البته باید بدانید که چای‌های ارزان‌تر مانند چای قلم یا شکسته، چای‌های بی‌کیفیتی نیستند و این چای‌ها نیز علاقه‌مندان خاص خود را دارند. بسیاری از خانواده‌های ایرانی چای قلم را به دلیل عطر و طعم ملایم و قیمت مناسب‌تری که دارد، دوست دارند. چای شکسته نیز به دلیل زوددم بودن و رنگ فراوانی که دارد، در بسیاری از ادارات استفاده می‌شود.

را‌ه‌های تشخیص چای ایرانی اصل و مرغوب

بالاتر گفتیم که اکثر چای‌های ایرانی به دلیل اینکه در آن‌ها از افزودنی شیمیایی استفاده نمی‌شود، نسبت به چای‌های خارجی بهتر و سالم‌تر هستند؛ اما باید توجه داشته باشید که گاهی ممکن است برخی تولیدکنندگان ایرانی هم به چای خود طعم و رنگ شیمیایی اضافه کنند. بنابراین مهم است که روش‌های تشخیص چای ایرانی سالم و طبیعی را از چای نامرغوب حاوی افزودنی بلد باشید. ما در زیر به چند مورد از مهم‌ترین این روش‌ها اشاره کرده‌ایم:

• دم کردن چای و توجه به رنگ و طعم آن
• ریختن چای درون آب سرد
• توجه به مدت زمان دم کشیدن چای
• نگهداری چای دم کرده به مدت ۲۴ ساعت درون لیوان

برای آشنایی با جزئیات این روش‌ها، به مقاله “تشخیص چای اصل” مراجعه نمایید.

چای سبز و خواص آن

پرمصرف‌ترین چای در میان مردم دنیا، چای سیاه است اما در طی سال‌های اخیر چای سبز نیز به علت خواص فراوانی که دارد، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. چای سیاه و چای سبز هر دو از گیاه Camellia Sinensis به دست می‌آیند و تفاوت این چای‌ها، به میزان فرآوری آن‌ها باز می‌گردد و همین سبب تفاوت در خواص، عطر و طعم و رنگ این دو چای می‌شود. برخی از خواص چای سبز در زیر آمده است:

• چای سبز به علت داشتن ترکیبات پلی فنولی مانند EGCG که نوعی آنتی اکسیدان است، از رشد سلول‌های سرطانی و تومورها جلوگیری کرده و می‌تواند سبب پیشگیری از بروز سرطان ‌شود.
• چای سبز به علت داشتن ترکیباتی مانند کاتچین، سبب کاهش مقاومت به انسولین، در افراد دیابتی و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) در آن‌ها می‌شود.
• طبق تحقیقات انجام شده، ثابت شده است که مصرف چای سبز در طولانی مدت تأثیر مثبتی بر روی کاهش علائم فشار خون بالا دارد و در نتیجه نوشیدن چای سبز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

علاوه بر سه خاصیت بالا، چای سبز فواید بی‌شمار دیگری نیز دارید که شما می‌توانید با مطالعه مقاله “خواص چای سبز” با برخی دیگر از این خواص آشنا شوید.

طریقه دم کردن چای سبز

شما تنها زمانی می‌توانید از نوشیدن چای سبز لذت ببرید و طعم واقعی آن را حس کنید که آن را به درستی دم کرده باشید. دم کردن نادرست چای سبز نه تنها باعث می‌شود که چایتان طعم تلخی بگیرد بلکه می‌تواند سبب از بین رفتن بخش زیادی از خواص چای بشود.

مهم‌ترین نکته‌ای که باید در تهیه دمنوش چای سبز به آن توجه کنید، این است که نباید آن را مانند چای سیاه در معرض حرارت مستقیم قرار دهید. برای تهیه این چای ابتدا باید آب را روی حرارت بگذارید تا جوش بیاید. سپس زیر آن را خاموش کنید و به مدت ۵ دقیقه به آن زمان دهید تا دمای آن کمی کاهش یابد و به حدود ۸۰ درجه برسد.

برای دو فنجان چای سبز، یک قاشق غذاخوری سرخالی چای داخل قوری بریزید و سپس آب ۸۰ درجه را به آن اضافه کنید. ۵ تا ۸ دقیقه زمان دهید تا چای سبزتان دم بکشد. پس از این مدت، چای سبز خوش‌طعم شما آماده است.

برای آشنایی دقیق‌تر با شیوه صحیح دم کردن چای سبز و نکات مهم در تهیه این چای، مقاله “طریقه دم کردن چای سبز” را مطالعه نمایید.

چای ترش و خواص آن

چای ترش با نام علمی Hibiscus sabdariffa) ) که با نام‌های چای مالمیر و چای قرمز نیز شناخته می‌شود، از گل جامائیکا یا گیاه چای ترش تهیه می‌شود. این چای به رنگ قرمز تیره می‌باشد و همان طوری که از نام آن مشخص است، طعم ترشی دارد.

چای ترش کالری کمی داشته، بدون کافئین است و افراد بر اساس سلیقه خود، می‌توانند این چای را هم به صورت گرم و هم سرد استفاده کنند.

• چای ترش به دلیل داشتن آنتوسیانین‌ها، پلی‌فنول‌ها و اسید هیبیسکوس در کاهش فشار خون و در نتیجه بهبود عملکرد قلب موثر است.
• چای ترش به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد، سبب پیشگیری از سرطان می‌شود، به کاهش سطح کلسترول بدن کمک می‌کند و هم‌چنین برای بیماری‌های کبدی نیز مفید است.
• این چای به دلیل داشتن ویتامین C، می‌تواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود.
• هم‌چنین این چای در کاهش قندخون، کاهش وزن، ازبین بردن اضطراب و افسردگی و بسیاری موارد دیگر نیز تاثیرگذار است.

نحوه تشخیص چای ترش اصل

متاسفانه به دلیل کمیاب بودن کاسبرگ‌های گل جاماییکا که چای ترش از آن به دست می‌آید، برخی از تولیدکنندگان و فروشندگان برای پاسخ به تقاضای بالایی که برای این چای وجود دارد و کسب سود بالاتر، در تولید این چای تقلب می‌کنند. مثلا اینکه:

• چای ترش ایرانی را با چای ترش خارجی که معمولا کیفیت و قیمت کم‌تری دارد، مخلوط کرده و آن را به اسم چای ایرانی و با قیمت بالا می‌فروشند.
• برخی از آن‌ها گلبرگ‌های چای ترش را با گل سرخ ترکیب می‌کنند و آن را به اسم چای ترش به مردم می‌فروشند.

ما در مقاله “تشخیص چای ترش اصل” به طور کامل در مورد انواع تقلباتی که ممکن است در چای ترش صورت گیرد، صحبت کرده‌ایم. شما می‌توانید برای مشاهده سایر تقلبات رایج در چای ترش و آشنایی با روش تشخیص چای ترش اصل، مقاله مربوطه را مطالعه کنید.

امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

منبع: درکام