انواع زعفران و تفاوت آن‌ها | بهترین نوع زعفران کدام است؟

اگر به قصد خرید زعفران سری به بازار بزنید، ممکن است با انواع و اسامی مختلفی از زعفران‌ها مانند نگین، پوشال، سرگل و … مواجه شوید. با توجه به قیمت و ارزش بالایی که زعفران دارد، برای اینکه بتوانید خرید موفق و رضایت‌بخشی داشته باشید و بهترین نوع زعفران را انتخاب کنید، بسیار مهم است که انواع زعفران و تفاوت آن‌ها را بشناسید. در این مقاله با ما همراه باشید تا به خوبی تفاوت انواع زعفران‌ها را درک کرده و با اطمینان بیشتری بتوانید بهترین زعفران را انتخاب نمایید.

انواع زعفران

هر رشته زعفران از دو بخش کلاله (قسمت قرمز رنگ زعفران) و خامه (قسمت زرد یا سفید رنگ زعفران یا به اصطلاح ریشه زعفران) تشکیل می‌شود. زعفران را با توجه به اینکه از کدام بخش رشته زعفران به دست آمده، در ۶ دسته زیر طبقه‌بندی می‌کنند:

۱- زعفران دسته یا دخترپیچ

زعفران دسته که در اصطلاح به آن زعفران دخترپیچ نیز گفته می‌شود، اصلی‌ترین نوع زعفران است که در واقع از کنار هم قرار گرفتن و خشک شدن رشته‌های کامل زعفران (هم کلاله و هم خامه) تشکیل شده است. طول کلاله در زعفران دسته ممکن است از طول خامه بیشتر، کمتر یا در همان حد باشد ولی در مجموع کیفیت این نوع زعفران با توجه به طول کلاله تعیین می‌شود.

براساس درجه بندی سازمان ملی استاندارد ایران، زعفران دسته، از درجه ۴ محسوب می‌شود؛ این زعفران نسبت به انواع دیگر زعفران، ارزان‌تر بوده و عطر و طعم و رنگ‌دهی آن نیز کمتر است.

۲- زعفران سرگل

در زعفران سرگل که جزء رایج‌ترین، مرغوب‌ترین و پرطرفدارترین انواع زعفران است و با نام‌ زعفران ممتاز، سرقلم یا سرریشه نیز شناخته می‌شود، بخش خامه یا همان سفیدی زعفران کلا حذف شده و فقط بخش قرمز رنگ آن باقی می‌ماند. این زعفران نسبت به سایر زعفران‌ها، از رنگ‌دهی بیشتر و عطر و طعم بهتری برخوردار است.

۳- زعفران نگین

در این نوع زعفران هم مانند زعفران سرگل، بخش سفید زعفران یا همان خامه از کلاله یا سر قرمز زعفران جدا شده با این تفاوت که در زعفران نگین بر خلاف زعفران سرگل، کلاله‌ها به صورت صاف و بدون شکستی هستند؛ همین امر باعث می‌شود که این زعفران از نظر ظاهری بهتر بوده و قیمت بالاتری نیز نسبت به تمامی زعفران‌ها داشته باشد. زعفران نگین رنگ‌دهی بسیار خوب و عطر فوق‌العاده‌ای دارد و معمولا برای صادرات از این نوع زعفران استفاده می‌شود.

تفاوت زعفران سرگل و نگین

زعفران سرگل و نگین به عنوان بهترین و باکیفیت‌ترین نوع زعفران شناخته می‌شوند. این دو نوع زعفران از نظر میزان رنگ‌دهی و عطر و طعم کاملا مشابهند و تنها تفاوت آن‌ها به ظاهرشان برمی‌گردد. در زعفران نگین کلاله‌ها صاف و بدون شکستگی هستند درحالی که در زعفران سرگل کلاله‌ها شکستگی دارند؛ همین ظاهر بهتر باعث شده که زعفران نگین گران‌تر بوده و زعفران سرگل با همان کیفیت ولی با قیمت پایین‌تر، طرفداران بیشتری داشته باشد.

۴- زعفران پوشال

ظاهر زعفران پوشال شباهت زیادی به زعفران سرگل دارد با این تفاوت که در زعفران پوشال، کل قسمت سفید رشته زعفران یا همان خامه جدا نشده، در حد ۱ الی ۳ میلی‌متر آن همراه کلاله باقی‌مانده است و به همین صورت به فروش می‌رسد. این زعفران از نظر مرغوبیت، میزان عطر و طعم و رنگ‌دهی در رده متوسط و بعد زعفران نگین و سرگل قرار می‌گیرد. ظاهر زعفران پوشال گاهی یک امتیاز برای آن به حساب می‌آید چرا که برخی از افراد تصور می‌کنند که به دلیل اتصال کلاله به خامه در این نوع زعفران، احتمال تقلبی بودن آن کمتر بوده و بیشتر به اصل بودن آن اعتماد می‌کنند.

۵- زعفران سفید

زعفران سفید که بعضا با نام زعفران کنج هم شناخته می‌شود، در واقع صرفا شامل بخش خامه زعفران یا همان قسمت سفید رشته زعفران است که در فرآیند تولید زعفران نگین از کلاله جدا شده است. این نوع زعفران در حالت کلی طرفداران زیادی ندارد اما دیده شده که برخی از سودجویان، زعفران سفید را رنگ کرده و آن را به اسم زعفران سرگل یا نگین و با قیمت بالا به مردم می‌فروشند؛ پس حتما سعی کنید برای اینکه مطمئن شوید زعفرانتان اصل است و افزودنی ندارد، آن را از مکان‌های معتبر خریداری کنید.

۶- زعفران نرمه یا پودر زعفران 

همیشه بخشی از زعفران‌ها طی فرآیند جمع‌آوری، حمل و نقل و انتقال به کارخانه و تولید انواع زعفران، خرد و شکسته می‌شوند و دیگر در هیچ کدام از دسته‌های زعفران سرگل، نگین، سفید یا دسته قرار نمی‌گیرند. گاهی این قطعات خرد شده را به دقت با الک کردن، از سایر زعفران‌ها جداسازی کرده و آن را با نام زعفران نرمه یا زعفران شکسته و با قیمت پایین‌تر به فروش می‌رسانند.

این نوع زعفران به دلیل اینکه ظاهر چندان خوب و زیبایی ندارد، معمولا به عنوان ماده اولیه کارخانه‌ها، شیرینی‌پزی‌ها و … به کار می‌رود.

چه نوع زعفرانی بخریم بهتر است؟

این کاملا بستگی به سلیقه شما و کاربردی دارد که زعفران را برای آن می‌خواهید؛ ولی در مجموع اگر به دنبال زعفران باکیفیت همراه با عطر و طعم و رنگ‌دهی عالی می‌گردید، زعفران نگین و سرگل بهترین انتخاب برای شماست؛ از میان زعفران نگین و سرگل هم زعفران سرگل، برای کسانی که به دنبال زعفران باکیفیت ولی با قیمت مناسب‌تر هستند، مناسب‌تر است.

مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن در خرید زعفران توجه داشته باشید این است که حتما زعفران را از یک فرد یا فروشگاه معتبر و مطمئن تهیه کنید؛ زیرا همان‌طوری که پیش‌تر اشاره کردیم، تقلب در بازار زعفران بالا بوده و زیاد هستند فروشندگانی که با رنگ کردن خامه زعفران و فروش آن به عنوان زعفران درجه یک، سر مردم کلاه می‌گذارند.

ما در درکام بعد از بررسی‌های فراوان، یک نمونه زعفران را از یکی از تولیدکنندگان مطمئن شهرستان تربت حیدریه تهیه کرده و برای اطمینان از اصل بودن این زعفران، آن را برای آزمایش به آزمایشگاه فرستادیم. نتیجه آزمایش نشان داده که این زعفران در دسته سرگل فوق ممتاز قرار می‌گیرد. شما می‌توانید جهت خرید زعفران سرگل درکام، مشاهده قیمت، برگه آزمایش و جزئیات بیشتر در مورد این زعفران، روی لینک زیر کلیک کنید.